Ung thư là một trong những căn bệnh quái ác, nguyên nhân hàng đầu gây nên tử vong trên thế giới. Ô nhiễm môi trường sống, thói quen sinh hoạt, chế độ ăn uống không lành mạnh, tiếp xúc với những hóa chất, yếu tố độc hại, stress, v.v. khiến tỉ lệ mắc ung thư ngày càng gia tăng tại Việt Nam. Bên cạnh những phương thức điều trị phổ biến hiện tại, IIMS Việt Nam giới thiệu thêm với các bạn về liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư.
Liệu pháp miễn dịch là gì?
Trong nhiều thế kỉ qua, phẫu thuật, xạ trị và hóa trị luôn được sử dụng để điều trị cho các bệnh nhân ung thư. Tuy nhiên, phẫu thuật vẫn tiềm ẩn nguy cơ còn sót lại những tế bào ác tính, còn hóa trị và xạ trị có nguy cơ hủy hoại cả các mô lành, gây nên nhiều tác dụng phụ.
Liệu pháp miễn dịch là một phương pháp trị liệu sinh học giúp tăng cường hệ thống miễn dịch (được tạo nên từ các tế bào bạch cầu và các cơ quan, mô của hệ thống bạch huyết), giúp bảo vệ cơ thể, chống lại ung thư. Với liệu pháp này, các tế bào được tạo ra từ các sinh vật sống để cải thiện hoặc khôi phục chức năng hệ thống miễn dịch.
Mặc dù hệ thống miễn dịch có khả năng phát hiện và tiêu diệt các tế bào bất thường song các tế bào ung thư vẫn có nhiều cách để trốn tránh, ví dụ như:
Có những thay đổi về gen khiến hệ thống miễn dịch khó có thể phát hiện được;
Phủ protein trên bề mặt để tắt kích hoạt các tế bào miễn dịch;
Thay đổi các tế bào bình thường xung quanh khối u để chúng cản trở hệ thống miễn dịch phản ứng với các tế bào ung thư; v.v.
Liệu pháp miễn dịch có khả năng đánh dấu tế bào ung thư, kích thích hệ thống miễn dịch của cơ thể phát hiện ra và tấn công chúng, từ đó làm ngừng hoặc làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư. Đây là một trong những liệu pháp hiệu quả giúp tiêu diệt ung thư và ngăn chặn tế bào ung thư lan rộng sang các cơ quan khác trong cơ thể.
Các liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư
Một vài liệu pháp miễn dịch được sử dụng trong điều trị ung thư, bao gồm:
Liệu pháp ức chế chốt kiểm soát miễn dịch: Đây là loại thuốc ức chế các chốt kiểm soát miễn dịch. Các chốt kiểm soát (hay điểm kiểm soát miễn dịch) có vai trò ức chế hệ miễn dịch, ngăn cản hệ miễn dịch tấn công hoặc làm tổn hại các tế bào một cách bừa bãi. Với cơ chế này, tế bào ung thư có thể sử dụng nhiều cách để tránh sự nhận diện của hệ thống miễn dịch, nhờ đó có thể phát triển và tăng trưởng một cách tự do. Vai trò của liệu pháp ức chế chốt kiểm soát miễn dịch là giải phóng các chốt kiểm soát, cho phép các tế bào miễn dịch nhận diện được các tế bào ung thư để tấn công và loại bỏ.
Liệu pháp tế bào T (hay liệu pháp tế bào chuyển giao nuôi): Liệu pháp này nhằm tăng cường khả năng tấn công tự nhiên của tế bào T (tế bào miễn dịch chống nhiễm trùng). Trong phương pháp này, các tế bào miễn dịch được lấy từ người bệnh và nuôi cấy trong phòng thí nghiệm. Những tế bào nào hoạt động tốt nhất sẽ được lập trình lại và nhân lên số lượng lớn để có thể nhận diện và tiêu diệt tế bào ung thư một cách hiệu quả hơn, sau đó sẽ được đưa trở lại cơ thể bệnh nhân thông qua phương pháp truyền vào tĩnh mạch.
Các kháng thể đơn dòng: Kháng thể đơn dòng là các protein của hệ miễn dịch được tạo ra trong phòng thí nghiệm, được lập trình để gắn với một mục tiêu nhất định trên các tế bào ung thư. Một vài kháng thể đơn dòng có thể đánh dấu các tế bào ung thư giúp hệ thống miễn dịch nhận diện và tiêu diệt chúng một cách hiệu quả.
Vắc xin điều trị hoạt động chống lại ung thư bằng cách tăng cường phản ứng của hệ thống miễn dịch lên tế bào ung thư. Vắc xin này được sử dụng cho người đã được chẩn đoán là mắc ung thư, khác với các loại vắc phòng ngừa.
Liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư được thực hiện như thế nào?
Truyền tĩnh mạch: Chế phẩm miễn dịch được đưa trực tiếp vào cơ thể thông qua đường tĩnh mạch.
Đường miệng: Chế phẩm miễn dịch được bào chế dưới dạng viên nén hoặc viên nang, người bệnh có thể nuốt, uống.
Thuốc bôi: Chế phẩm miễn dịch được bào chế dạng kem, bạn có thể bôi lên da. Liệu pháp này có thể áp dụng cho các bệnh nhân ung thư da giai đoạn sớm.
Qua bàng quang: Chế phẩm miễn dịch được đưa trực tiếp vào bàng quang.
Sử dụng liệu pháp miễn dịch trong những trường hợp nào?
Liệu pháp điều trị miễn dịch đã được chấp thuận trong điều trị một số loại ung thư như ung thư phổi, ung thư dạ dày, ung thư vú, ung thư da, v.v. Tuy nhiên, phương pháp này vẫn chưa được sử dụng rộng rãi như phẫu thuật, hóa trị hay xạ trị. Đây là phương pháp cứu cánh cho bệnh nhân ung thư di căn, tái phát, giúp tăng chất lượng cuộc sống song việc điều trị hiệu quả hay không còn phụ thuộc vào việc chẩn đoán có đúng giai đoạn, chỉ định sử dụng có đúng không, liệu cơ thể người bệnh có đáp ứng thuốc? Để tìm hiểu thêm về liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư tại Nhật Bản – một trong những nền y học tiên tiến nhất trên thế giới, vui lòng liên hệ IIMS Việt Nam qua:
