Liệu pháp quang miễn dịch đang thu hút sự chú ý như một phương pháp điều trị ung thư mới. Liệu pháp này được đánh giá như là “phương pháp điều trị thứ năm” sau phẫu thuật, hóa trị, xạ trị và liệu pháp miễn dịch. Bên cạnh việc xác định chính xác các tế bào ung thư, phương pháp còn có tác dụng tăng cường khả năng miễn dịch đối với bệnh ung thư.
Cùng tìm hiểu về phương pháp này với Tiến sĩ Hisataka Kobayashi, Giám đốc Viện quang miễn dịch, Đại học Y Kansai, và Tiến sĩ Takuro Fujisawa, Giảng viên Trung tâm Quang miễn dịch, Đại học Y Kansai, về cơ chế của liệu pháp quang miễn dịch và quy trình điều trị thực tế.
Liệu pháp quang miễn dịch là phương pháp điều trị trong đó sử dụng một loại thuốc bám dính vào tế bào ung thư, sau đó chiếu xạ bằng ánh sáng, khiến thuốc phản ứng với ánh sáng và tiêu diệt các tế bào ung thư. Ngoài ra, liệu pháp này còn có khả năng kích hoạt hệ miễn dịch chống lại ung thư.
Trong điều trị thực tế, ánh sáng được chiếu xạ dưới gây mê toàn thân 20~28 giờ sau khi sử dụng thuốc. Thuốc được sử dụng trong liệu pháp quang miễn dịch phản ứng với ánh sáng, vì vậy nên tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp trong bốn tuần sau khi điều trị.
Hiện tại, liệu pháp quang miễn dịch chỉ được áp dụng với “ung thư đầu và cổ tiến triển cục bộ hoặc tái phát tại chỗ không thể phẫu thuật”. Dự kiến trong tương lai, liệu pháp này có thể sẽ được mở rộng trong điều trị các bệnh ung thư khác ngoài đầu và cổ.
Thuốc được sử dụng trong liệu pháp quang miễn dịch là các protein gắn liền với bề mặt tế bào ung thư với các sắc tố phản ứng với ánh sáng. Khi truyền nhỏ giọt tĩnh mạch, thuốc dần dần tiến tới các tế bào ung thư, và trong khoảng một ngày, thuốc được gắn đủ vào các tế bào ung thư. Khi ánh sáng chiếu vào nơi có thuốc, sắc tố sẽ phản ứng và phá hủy các tế bào ung thư. Bản thân thuốc không gây hại cho các tế bào ung thư và ánh sáng vô hại đối với cơ thể con người. Song bằng cách phản ứng với cả thuốc và ánh sáng, các tế bào ung thư có thể bị phá hủy.
Từ trước đến nay, các phương pháp điều trị ung thư là phẫu thuật, hóa trị (dùng thuốc chống ung thư), xạ trị và liệu pháp miễn dịch (một phương pháp tấn công ung thư bằng cách kích hoạt hệ thống miễn dịch thay vì trực tiếp tiêu diệt các tế bào ung thư). Liệu pháp quang miễn dịch được gọi là “phương pháp điều trị thứ năm” và có tính năng loại bỏ những nhược điểm của phương pháp điều trị thông thường.
Nhược điểm của phương pháp điều trị thông thường như sau:
Hóa trị và xạ trị tấn công không chỉ các tế bào ung thư mà cả các tế bào bình thường. Các tế bào miễn dịch ban đầu đóng một vai trò trong việc tiêu diệt tế bào ung thư, cũng bị tổn thương bởi các phương pháp điều trị này, vì vậy chức năng miễn dịch của cơ thể cũng có thể suy giảm.
Trong trường hợp ung thư đã di căn, phẫu thuật đã loại bỏ các hạch bạch huyết (cơ quan chịu trách nhiệm miễn dịch), dẫn đến chức năng miễn dịch bị suy giảm.
Ưu điểm vượt trội của phương pháp này là chỉ tiêu diệt các tế bào ung thư, không phá hủy các tế bào bình thường, bao gồm cả các tế bào miễn dịch. Hơn nữa, khi các tế bào ung thư bị phá hủy bởi liệu pháp quang miễn dịch, các chất đặc biệt với ung thư (kháng nguyên ung thư) nằm rải rác xung quanh các tế bào ung thư cũng bị tổn thương. Chất này được xác định bởi các tế bào miễn dịch xung quanh và khả năng miễn dịch đối với cùng một tế bào ung thư được kích hoạt. “Với cơ chế này, ngay cả khi các tế bào ung thư vẫn còn sau khi tiếp xúc với ánh sáng, chức năng miễn dịch bẩm sinh của thể bệnh nhân có thể tấn công thêm các tế bào ung thư.”
Tuy nhiên, chỉ riêng liệu pháp quang miễn dịch không thể chữa khỏi tất cả các bệnh ung thư và số lượng ung thư có thể điều trị bởi liệu pháp bị hạn chế ở giai đoạn này. Nhưng phương pháp này đang kì vọng như một liệu pháp điều trị ung thư mới hiệu quả.
Hình ảnh minh họa
Hiện tại, liệu pháp quang miễn dịch được chỉ định cho ung thư đầu và cổ tiến triển tại chỗ, hoặc tái phát cục bộ không thể điều trị được (khoang miệng, lưỡi, hầu họng, thanh quản, v.v.) Nếu các phương pháp điều trị ung thư thông thường như hóa trị hoặc xạ trị có thể áp dụng được thì sẽ ưu tiên. Trong trường hợp các phương pháp trên không hiệu quả, liệu pháp quang miễn dịch sẽ được chỉ định. Những người bị dị ứng với các thành phần của thuốc hoặc bị ung thư đã di căn đến động mạch cảnh không thể áp dụng liệu pháp quang miễn dịch.
Tham khảo về thời gian điều trị liệu pháp quang miễn dịch như sau:
Ngày 1: Người bệnh ở trong một căn phòng tránh ánh sáng mặt trời trực tiếp với rèm cửa kín, thuốc điều trị quang miễn dịch được truyền trong ít nhất 2 giờ.
Ngày 2:
Khoảng 20 ~ 28 giờ sau khi truyền, ánh sáng được chiếu xạ dưới gây mê toàn thân. Những nơi gần bề mặt da tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng bằng sợi quang. Nếu khối u ung thư nằm sâu trong cơ thể, một sợi quang sẽ được đưa vào đó để chiếu sáng.
Từ ngày thứ 3 trở đi:
Sau khi chiếu xạ bằng ánh sáng, bệnh nhân phải nằm trong viện khoảng một tuần. Ngay cả khi ở trong bệnh viện, người bệnh vẫn cần ở trong một căn phòng tránh ánh sáng mặt trời.
Nếu hiệu quả điều trị không khả quan, liệu pháp quang miễn dịch có thể được lặp lại tối đa 4 lần với khoảng thời gian ít nhất 4 tuần.
Vì các loại thuốc được sử dụng trong liệu pháp quang miễn dịch phản ứng với ánh sáng mạnh sau khi điều trị có thể gây đỏ da và đau ở da và mắt (nhạy cảm ánh sáng). Ngay cả sau khi xuất viện, hãy cố gắng tránh xa ánh sáng mặt trời trực tiếp trong 4 tuần sau khi được điều trị. Nếu bạn cần ra ngoài, hãy mặc áo dài tay, quần dài, kính râm, mũ, găng tay, v.v. để tránh ánh sáng mạnh trên da và mắt.
Các tác dụng phụ khác ngoài nhạy cảm ánh sáng có thể bao gồm:
Tiến sĩ Fujisawa (Giảng viên Trung tâm Quang miễn dịch Bệnh viện đại học Y Kansai, Tiến sĩ Takuro Fujisawa) chia sẻ: “Mặc dù liệu pháp quang miễn dịch có tác dụng phụ tạm thời, tôi cảm thấy rằng nó có lợi thế là ít có khả năng ảnh hưởng đến các chức năng quan trọng của đầu và cổ, chẳng hạn như ăn uống và nói, giúp duy trì chất lượng cuộc sống trong thời gian dài dễ dàng hơn so với phẫu thuật.”
Liệu pháp quang miễn dịch được giới thiệu lần này còn được gọi là “điều trị aluminox đầu và cổ”, hiện có 62 cơ sở y tế trên toàn quốc có thể áp dụng phương pháp này. Đây là những tổ chức y tế đáp ứng các yêu cầu về cơ sở vật chất và chỉ có thể được thực hiện bởi một số bác sĩ có trình độ, quen thuộc với phẫu thuật. Có những hợp các tổ chức y tế khác với 62 cơ sở này cũng cung cấp một phương pháp điều trị gọi là “liệu pháp quang miễn dịch”, nhưng nó khác với liệu pháp quang miễn dịch (điều trị aluminox đầu và cổ) được giới thiệu ở đây và không được bảo hiểm chi trả.
Liệu pháp quang miễn dịch hiện chỉ được bảo hiểm cho bệnh ung thư đầu và cổ, nhưng dự kiến sẽ có thể điều trị được những bệnh ung thư khác trong tương lai.
Thiết bị chiếu sáng cũng mong muốn được cải tiến hơn nữa. Trong một số trường hợp, chẳng hạn như khi có khối u sâu trong cơ thể và bị cơ quan khác che lấp, rất khó để chiếu sáng ung thư bằng các thiết bị hiện tại. Nếu không đủ ánh sáng, không thể đạt được hiệu quả điều trị mong muốn. Do đó, các thiết bị chiếu sáng cũng được mong đợi phát triển chiếu sáng tới bất kể vị trí nào của cơ thể.
Liệu pháp quang miễn dịch vẫn là một phương pháp điều trị mới, nhưng nó có thể mang lại hi vọng lớn cho những bệnh nhân ung thư khó điều trị cho đến nay. Những nghiên cứu sâu hơn dự kiến sẽ được tiến hành trong tương lai.
Nguồn:
Japan approves photoimmunotherapy for head and neck cancer | Center for Cancer Research
Nhật Bản không chỉ là một trong những cường quốc về kinh tế, mà còn là quốc gia có thành tích y tế nổi bật. Theo tạp chí CEOWORLD 2021, Nhật Bản xếp hạng thứ 5 trong danh sách các nước có hệ thống chăm sóc sức khỏe tốt nhất trên thế giới. Nhật Bản cũng là cái nôi khai sinh ra nhiều nghiên cứu y khoa, có tầm ảnh hưởng đến toàn thế giới. Hiện tại, trên thế giới, cũng chỉ có 5 quốc gia với 12 cơ sở điều trị ion nặng. Trong đó, tại Châu Á, Nhật Bản là quốc gia có thế mạnh nhất trong việc điều trị ung thư bằng xạ trị ion nặng với 6 cơ sở. Bên cạnh đó, Nhật Bản còn áp dụng nhiều kĩ thuật điều trị khác
Tại sao lại lựa chọn IIMS Việt Nam?
Với mong muốn tạo cơ hội để khách hàng Việt Nam có thể tiếp cận với những phương pháp điều trị tiên tiến nhất trên thế giới, Công ty TNHH Hỗ trợ y tế quốc tế IMS Việt Nam (IIMS Việt Nam) sẽ là cầu nối trực tiếp hỗ trợ. Người bệnh và gia đình hoàn toàn có thể yên tâm bởi:
Để được hỗ trợ tư vấn, bạn đọc vui lòng liên hệ Công ty TNHH Hỗ trợ y tế quốc tế IMS Việt Nam (IIMS Việt Nam) qua:
Ngoài ra, bạn đọc có thể nhấn nút Quan tâm hoặc chat với Zalo IIMS Việt Nam để cập nhật thêm các thông tin hữu ích bằng cách quét mã code QR sau:
